خرید و انتخاب لباس یکی کارهای هیجان‌انگیز و لذت‌بخش است. خرید لباس برای کودک می‌تواند در عین لذت‌بخش بودن می‌تواند چالش‌برانگیز نیز باشد. مثلاً کودکان با توجه به سرعت رشدشان، به لباس‌های زیادی احتیاج دارند. با وجود تعدد گزینه‌ها، مدل‌ها و سبک‌های مختلف، خرید لباس کودک می‌تواند سخت باشد. اغلب کودکان دوست دارند لباسی بر تن داشته باشند که در آن احساس راحتی داشته باشند. اغلب والدین اصرار دارند کودک مطابق سلیقه آنان لباس بپوشد. آن‌ها آراسته بودن کودک را جلوۀ آراستگی خودشان می‌پندارند و دوست دارند کودکشان همیشه مرتب و منظم باشد. حال سؤال مهمی ایجاد می‌شود که انتخاب لباس باید به عهده چه کسی باشد؟ در این مقاله می‌خواهیم پاسخ جامعی برای این سؤال بدهیم؛ با ما همراه باشید.

     انتخاب لباس توسط کودک به دو عامل سن و شخصیت او بستگی دارد. کودکان وقتی قادر به استدلال شوند و بتوانند بین رنگ، کیفیت، قیمت، اندازه و سلیقه خود تفاوت قائل شوند، می‌توانند به تنهایی لباس خود را انتخاب کنند. وقتی به کودک اجازه می‌دهیم تا در انتخاب لباس‌هایش نقش داشته باشد، او خودش را فرد لایقی می‌بیند و احساس می‌کند در تصمیم‌گیری‌هایش موفق بوده است.

چه کسی باید لباس کودک را انتخاب کند، والدین یا کودک؟

شاید شما هم در نگاه اولی که با این سؤال مواجه می‌شوید، سریع پاسخ خود را انتخاب کنید. ممکن است بگویید معلوم است که باید والدین لباس انتخاب کنند و کودک درکی از انتخاب لباس ندارد. شاید هم بگویید کودک نیز مانند هر انسانی، حق انتخاب دارد. باید بگوییم پاسخ به این سؤال چالش‌برانگیز، به راحتی انتخاب یک گزینه نیست و وابسته به شرایط مختلف مانند محیط خانه، مدارس و مهدکودک است. حتی نوع مدرسۀ کودک و این‌که جز مدارس دولتی یا غیردولتی باشد، روی این مسئله تأثیر دارد.

در این‌که کودک می‌تواند حق انتخاب داشته باشد، هیچ شکی وجود ندارد. اما اینکه آیا می‌تواند این کار را به تنهایی انجام دهد یا خیر، وابسته به عوامل مختلف است. از نظر روان‌شناسان، انتخاب لباس توسط کودک به دو عامل سن و شخصیت او بستگی دارد. کودکان وقتی قادر به استدلال شوند و بتوانند بین رنگ، کیفیت، قیمت، اندازه و سلیقه خود تفاوت قائل شوند، می‌توانند به تنهایی لباس خود را انتخاب کنند. وقتی به کودک اجازه می‌دهیم تا در انتخاب لباس‌هایش نقش داشته باشد، او خودش را فرد لایقی می‌بیند و احساس می‌کند در تصمیم‌گیری‌هایش موفق بوده است. اگر انتخاب لباس کودک خود را انکار کنیم، خلاقیت وی را محدود کرده و به عزت‌نفس آن آسیب می‌رسانیم. وقتی انتخاب کودک خود را در نظر می‌گیرید، احساس مسئولیت ایجاد می‌کنید و احترام می‌گذارید.

 در موارد بسیاری نمی‌توان تمام فرایند انتخاب لباس را به کودک واگذار کرد. یک مسئله مهم، هزینه است. قیمت لباس یک فاکتور مهم انتخاب لباس است. کودک درک درستی از گران بودن یا ارزان بودن ندارد. قیمت لباس برای یک کودک پنج ساله مهم نیست. او فقط به دنبال خرید لباس مورد نظرش است. معیار مهم بعدی، کیفیت لباس است. گاهی کودک لباسی را مناسب می‌داند در حالی که این لباس از کیفیت لازم برخوردار است و بعد از دو ماه غیرقابل استفاده خواهد شد. کودک درکی از کیفیت پارچه، نوع دوخت و عمر لباس ندارد. او در دنیای کودکانه خود دنبال لباس‌های زیبا و عروسکی است. در چنین شرایطی باید والدین به کودک کمک کنند.  والدین باید به‌سادگی نظر خود را در مورد کیفیت نامناسب یا ناجور بودن لباس با کودک مطرح کنند و دربارۀ چرایی انتخاب آن لباس از وی سؤال کنند. این کار به کودک کمک می‌کند تا نظراتش را بیان کند. بعد از اینکه والدین از نظرات کودک مطلع شدند، می‌توانند پیشنهادهای دیگری مطابق با معیارهای خود و کودکشان ارائه کنند.

معیارهای زیر می‌تواند به پیشنهاد انتخاب لباس به کودک کمک کند:

    لباس‌هایی را انتخاب کنید که مانعی برای آزادی کودک نباشد. پارچه‌هایی مانند چرم مصنوعی، تور، الیاف مصنوعی اجازه نفس کشیدن به پوست کودک شما را نمی‌دهند و در مدت کوتاهی کودک را کلافه می‌کنند.
    از انتخاب لباس‌های خیلی تنگ یا خیلی گشاد دوری کنید.
    قبل از خرید حضوری لباس، با کودک خود فروشگاه‌های آنلاین را بررسی کنید تا شناخت بیشتری از سلیقه کودک به دست آورید.

 انتخاب لباس مناسب برای کودکان

چطور برای کودک لباس انتخاب کنیم؟

گاهی اوقات ریشه انتخاب نادرست لباس (البته از نظر والدین) توسط کودک، مناسب نبودن لباس است. بنابراین باید در هنگام انتخاب لباس برای کودک علایق، نکات روان‌شناسی و راحتی کودک در نظر گرفته شود. کودکان در هر لباسی احساس راحتی نمی‌کنند و تحملشان به اندازه بزرگ‌سالان نیست. شادی و شاد زندگی کردن نشانه اصلی زندگی کودکانه است و اگر نوع انتخاب‌ها، از جمله انتخاب نوع پوشش برای کودکان مطابق با روحیه آن‌ها نباشد، در آینده آن‌ها را دچار مشکل خواهد کرد.

یکی از نکات مهم در انتخاب لباس برای کودک، رنگ لباس است. معمولاً کودکان رنگ‌های شاد و رنگ‌هایی که در آن فضای روانی خوبی نهفته باشد را بیشتر دوست دارند. تحقیقات نشان می‌دهد که کودکان رنگ صورتی، آبی روشن، سرخ آبی و زرد لیمویی را بیشتر می‌پسندند. بچه‌ها در یک دنیای کودکانه زندگی می‌کنند و با عینک والدین به دنیا و مسائل آن نگاه نمی‌کنند. مثلاً در مراسم عزاداری، والدین با توجه به نگرش خود رنگ لباس را انتخاب می‌کنند و لباس‌های تیره به تن می‌کنند و گاهی دیده می‌شود که برای کودکان نیز از رنگ‌های تیره استفاده می‌کنند. اما چنین نگرشی برای کودک تعریف نشده است و او دوست دارد لباس‌های موردعلاقه خود را انتخاب کند.

خرید لباس برای بچه‌ها کار مشکلی است. کودکان خودشان هنوز نمی‌دانند که چه لباسی برایشان مناسب است. شاید شما نیز این تجربه را دارید که گاهی لباسی را برای فرزندتان می‌خرید ولی او هرگز آن را نمی‌پوشد و مجبورید آن را در کمدش آویزان کنید. ریشه این امر، به اختلاف نظر کودک و والدین برمی‌گردد. کودکان نیز مانند بزرگ‌سالان به تلویزیون، فیلم و... نگاه می‌کنند و از والدین و یا از هم سن‌وسالان خودشان الگو می‌گیرند. گاهی حتی آن‌ها دوست دارند لباسی شبیه لباس عروسکشان داشته باشند. وقتی بچه‌ها به مدرسه یا مهدکودک می‌روند، تعداد بیشتری از هم‌سالان خود را می‌بینند و دوست دارند مثل آن‌ها لباس بپوشند. بنابراین بهتر است در انتخاب لباس حتماً سلیقه کودک را در نظر داشته باشید و وقتی به خرید می‌روید کودک را نیز همراه خودتان ببرید و تا جایی که سلیقه کودک خللی در معیارهای انتخاب لباس ( اندازه لباس، کیفیت، قیمت و مناسب سن بودن) وارد نکرد، به او حق انتخاب بدهید و از وی بخواهید لباس را پرو کند تا متوجه نتیجه انتخابش بشود.

     گاهی اوقات علی‌رغم این‌که فرایند انتخاب و خرید لباس به درستی انجام می‌شود و والدین و کودک هر دو از نتیجه راضی هستند، کودک کارهای عجیب و غریبی می‌کند. مثلاً ممکن است به مدت یک هفته فقط یک لباس را بپوشد و در موقعیت‌های مختلف لباس‌های نامناسب به تن کند. ریشه بیشتر این مسائل به تفاوت‌های نگرش کودک و والدین و نوع لباس‌ها بازمی‌گردد.
     

راه‌کارهایی برای انتخاب لباس توسط کودک

در بخش قبلی درباره مسئله انتخاب لباس صحبت کردیم. در واقع اینکه تمام دغدغه‌هایی مثل چه کسی لباس را انتخاب کند؟ چطور لباس را  انتخاب کنیم و غیره و غیره، همه برای این است که کودک راحت باشد و دچار مشکل نشود. اما گاهی اوقات علی‌رغم این‌که فرایند انتخاب و خرید لباس به درستی انجام می‌شود و والدین و کودک هر دو از نتیجه راضی هستند، کودک کارهای عجیب و غریبی می‌کند. مثلاً ممکن است به مدت یک هفته فقط یک لباس را بپوشد و در موقعیت‌های مختلف لباس‌های نامناسب به تن کند. ریشه بیشتر این مسائل به تفاوت‌های نگرش کودک و والدین و نوع لباس‌ها بازمی‌گردد. در ادامه راهکارهایی را ارائه می‌کنیم تا با انجام آن‌ها کمتر دچار چالش‌های لباس پوشیدن کودک شویم.

     به کودک حق انتخاب بدهید.

اوقاتی که دلیل خاصی مانند سرما، باران یا موارد دیگر مانعی محدودکننده نوع لباس نباشد، بهترین زمان دادن حق انتخاب به کودک است. در این موارد می‌توانید چند لباس مختلف را به کودک پیشنهاد دهید تا از میان آن‌ها به میل خودش انتخاب کند. وقتی به کودک حق انتخاب می‌دهید، کودک کمتر لجبازی می‌کند و برای پوشیدن لباسی که مناسب نیست، پافشاری نخواهد کرد.

      اجازه بدهید کودکتان نتیجه انتخابش را خودش تجربه کند.

یکی از مهم‌ترین و رایج‌ترین چالش‌های میان کودک و والدین، لباس پوشیدن در شرایط آب و هوایی خاص است. یک روز سرد زمستانی را تصور کنید که قرار است با کودک به بیرون از منزل بروید. تمام تلاشتان را می‌کنید که کودک دستکش و کلاه و شال بپوشد ولی او ترجیح می‌دهد یک کلاه آفتاب‌گیر روی سرش بگذارد. وقتی کودک در خانه است، تصوری از میزان سرمای بیرون ندارد و از نظر خودش نباید کلاه و شال پشمی را تحمل کند. اما به محض اینکه بیرون برود و سرما را حس کند، نظرش عوض می‌شود. روانشناسان توصیه می‌کنند در چنین شرایطی زیاد اصرار نکنید و با همراه داشتن لباس‌های گرم او، از منزل خارج شوید. اگر کودک سردش بشود، لباس‌های گرمش را درخواست خواهد کرد. در این شرایط در دفعه بعد می‌توانید با ملایمت به او یادآوری کنید که دفعه قبل چقدر سردش شد.

گاهی اوقات هم کودک دوست دارد لباس خاصی را در هر موقعیتی به تن کند. فرض کنید کودک شما بخواهد با لباس مهمانی‌اش که آن را بسیار دوست دارد، به پارک بیاید. در این موقعیت باید با کودک صحبت کنید که اگر این لباس زیبا و مورد علاقه‌اش را بپوشد، لباسش زودتر خراب می‌شود و دیگر نمی‌تواند آن را داشته باشد. علاوه بر این ممکن است نتواند راحت بازی کند. اگر کودک راضی نشد، اجازه دهید با همان لباس بیاید و در پارک به او نشان دهید که کودکان دیگر با لباس‌های راحت، مشغول بازی هستند و با این لباس او نمی‌تواند خیلی راحت و سریع بازی کند. به این ترتیب کودک متوجه انتخاب نادرستش می‌شود.

 نکاتی درباره لباس پوشیدن کودکان

     اجازه بدهید لباس مورد علاقه‌اش را بپوشد.

همه‌ی ما بزرگ‌سالان دوست داریم لباس‌های راحت و مورد علاقه‌مان را بپوشیم. موقعیت‌های بسیاری برایمان ایجاد شده است که به خاطر لباس نامناسبی که به تن کرده بودیم، بسیار کلافه شدیم. این مورد برای کودکان نیز بسیار آزاردهنده است. به عنوان مثال لبـاس تنگ به تن کوک می‌چسبد و او را اذیت خواهد کرد، از طرفی، لبـاس گشاد هم از او آویزان می‌شود و باعث ایجاد مزاحمت هنگام حرکت و بازی او می‌شود. وقتی کودک چنین تجربه‌ای داشته باشد، دیگر دوست ندارد این لباس‌ها را بپوشد و لباس‌های راحت را انتخاب می‌کند. بنابراین لباس‌های کودک باید دقیق اندازه او باشند تا کودک از بابت اندازه لباس احساس ناراحتی نداشته باشد.

    لباس پوشیدن را برای کودک آسان کنید.

کودکان از یک سنی به بعد تمایل دارند خودشان لباس بپوشند و هر چقدر که این کار را آسان‌تر و سریع‌تر انجام دهند، احساس موفقیت بیشتری می‌کنند. پوشیدن برخی از لباس‌ها مانند شلوارهای کشی، کفش‌های بنددار، لباس‌های زیپ‌دار و موارد این‌چنینی برای کودک مشکل است و برای این کار باید از پدر و مادر کمک بگیرد. برای همین ترجیح می‌دهد همیشه و در هر موقعیتی این لباس‌های راحت و بی‌دردسر را بپوشد. در این موارد سعی کنید تا حد امکان لباس‌های ساده‌تر تهیه کند تا خودش بتواند به تنهایی آ‌ن‌ها را بپوشد. یک راه‌حل دیگر این است که به کودک فرصت کافی بدهید تا بستن زیپ، پوشیدن شلوار و... را به تنهایی یاد بگیرد و با تکرار آن به آن‌ها مسلط شود.

جمع‌بندی

در این مقاله دربارۀ چالش‌های انتخاب لباس برای کودکان و راه‌کارهایی برای انتخاب لباس ارائه کردیم. واقعیت این است که فرقی ندارد که انتخاب لباس توسط چه کسی انجام شود. بلکه مهم این است که سلامتی و شادی کودک معیار اصلی قرار گیرد. با توجه به تأثیر عواملی مثل قیمت لباس، کیفیت لباس و... بر روی سلامتی و شادی کودک، بهتر است انتخاب لباس تعاملی باشد. ما به عنوان والدین نباید تنها سلیقه و خواسته خود را بر آن‌ها تحمیل کنیم. بلکه باید بگذاریم لباس بازتابی از میل کودک ما باشد.